In Nederland is de vraag naar goed opgeleide installateurs groot, maar er wordt nog altijd te weinig geïnvesteerd in hun opleiding. Daarom hebben 21CC Education en Studium een interactieve digitale training ontwikkeld, waarin de theorie rond koolmonoxide spelenderwijs wordt aangeboden via een app. Na een succesvolle pilot hebben we ‘Vakmanschap CO – First time right!’ ontwikkeld. Damiaan van der Heijde, CEO van Climatools, is vanaf de eerste dag nauw betrokken.
Deze training helpt zowel nieuwe als ervaren installateurs om hun koolmonoxide-theorie-examen in één keer te halen. Om dieper in te gaan op de uitdagingen waar installateurs vandaag de dag voor staan, en hoe gamified e-learning kan helpen om de drempel van het theorie-examen te verlagen, spraken we met Damiaan van der Heijde, CEO van Climatools en partner in het Vakmanschap CO.
Kunt u ons eerst wat achtergrondinformatie geven over Climatools en hoe het werkt met installateurs?
Natuurlijk. Toen we begonnen, was onze oorspronkelijke markt koelsystemen. De afgelopen vijf jaar is er echter een sterke groei geweest in de markt voor warmtepompen, die dezelfde fysische principes gebruiken als koelsystemen, maar dan omgekeerd.
Ik vind het allemaal erg fascinerend, en als je de wereld bekijkt door de lens van verwarming en koeling, zie je dat het overal is, van je radiator tot je koelkast. Het is een ongelooflijk complexe reeks vaardigheden en systemen waar installateurs op de hoogte van moeten blijven. Bovendien, nu we koolstofarm worden en ouderwetse verwarmingssystemen geleidelijk worden uitgefaseerd, moeten deze installateurs tegelijkertijd onthouden hoe ze moeten omgaan met zowel oudere CV-ketels als nieuwere warmtepompen.
Landen als Nederland zijn sterk gereguleerd en deze installateurs moeten op de hoogte blijven van hun audits, certificeringen, kwalificaties, enzovoort. Bij Climatools regelen we de regelgeving voor de installateurs, zodat zij zich kunnen concentreren op waar ze het beste in zijn: met hun handen werken, complexe systemen begrijpen en mensen veilig houden.
Je realiseerde je dat installateurs behoefte hadden aan een nieuwe manier om te studeren voor hun CO-theoriecertificaat. Hoe kwam je tot deze conclusie?
De afgelopen dertig jaar is er enorm weinig geïnvesteerd in opleidingen voor arbeiders. Dat geldt voor heel Europa, en zeker voor Nederland. Het werd gewoon niet als aantrekkelijk beschouwd. Overheden wilden mensen zo graag naar de dienstensector duwen, dat we onze industriële economie, die de basis vormt van onze samenleving, uit het oog verloren.
Het gevolg is dat we een enorm tekort hebben aan jonge, bekwame installateurs. Dit gaat gepaard met strengere regelgeving en de invoering van de Gasketelwet in 2023. Ik realiseerde me dat er heel veel mensen zijn die installateur willen worden, maar tegen obstakels aanlopen als het gaat om de dure, moeilijke opleiding, en dat er bedrijven zijn zoals 21CC Education die de technologische knowhow hebben om boeiende opleidingscontent te maken.
Waarom specifiek de theorie?
Het theorie-examen is de grootste hindernis. Uit de feedback die we hebben gekregen, bleek dat installateurs het meeste moeite hadden met het theoretische gedeelte van het examen. Dit zijn intelligente mensen die uiterst bekwaam zijn in de praktijk, maar het theorie-examen is vervelend en vereist veel studie.
Het is belangrijk om te onthouden dat slecht werk meestal niet door professionals wordt gedaan. Professionals zijn trots op hun werk en zorgen ervoor dat ze goed en veilig werk leveren. Soms zijn de mensen die het theorie-examen afleggen installateurs die al 20-30 jaar professioneel werkzaam zijn, en dat kan het slagen voor het examen juist nog moeilijker maken.
Ik zal u een voorbeeld geven: toen mijn oom leerde autorijden, zakte hij voor zijn rijexamen omdat hij met te veel ervaring reed. Hij keek niet over zijn schouder, hij keek niet vaak genoeg in zijn spiegels, enzovoort. Hij reed volkomen veilig, maar omdat de examinator niet kon aantonen dat hij alle regels had gevolgd, zakte hij.
Soms kunnen installateurs niet uitleggen wat de theorie achter een beslissing is, maar weten ze toch dat de keuze die ze hebben gemaakt de veiligste is. Dat komt omdat het na tientallen jaren hard werken bijna in hun DNA zit.
Het is moeilijker om vanuit een antwoord terug te redeneren, en dat is wat ervaren installateurs moeten doen. Dan heb je mensen uit andere sectoren of landen, voor wie het bestuderen van de theorie (in de Nederlandse taal) vermoeiend en inspannend is, vooral na een lange dag.
We moeten deze mensen dringend helpen en het hen makkelijker maken, want we hebben deze arbeidskrachten nodig. Wat installateurs doen, en dat ze het goed doen, is letterlijk van levensbelang: koolmonoxidevergiftiging kan dodelijk zijn. Vandaag sprak ik een 23-jarige die zijn vakopleiding heeft afgerond en al een paar jaar werkervaring heeft. Toch had hij eerder 9.000 euro opzijgezet om de training te kunnen volgen, zodat hij nu écht aan de slag kan. De hoge kosten vooraf en de vele tijd die het kost, maken het moeilijk voor mensen om zich te kwalificeren, terwijl we het juist gemakkelijker zouden moeten maken.
